WaddenWandelen  

Woensdag 24 mei 2023. Wolkenvelden afgewisseld met zon, 13 graden. Wind N-3. Afstand 20 km.

Ameland: de zuid/westkant.

Nadat we de auto op het parkeerdek P1 in Holwerd hebben neergezet, vertrekt de boot precies op tijd (9.30 uur) voor een 50 minuten durende vaart naar Ameland. Als je de grote groepen jeugdigen niet zou meetellen zouden er niet eens zo veel mensen de overtocht maken. Maar nu wordt de ruimte gevuld met geluiden die jongeren nu eenmaal maken tot aan gezellige zangkoren aan toe. Voor we het weten zijn we bij de aanlegsteiger aan de Veerweg. We lopen de strekdam af en zijn gelijk al in Nes.  

We lopen door het centrum, met zijn vele gezelligheid. Nu is het nog niet zo druk, maar dat zal komend Pinksterweekend wel gaan veranderen. We passeren de eenzame dorpstoren gebouwd in 1664 in opdracht van de Watse Frans van Cammingha en Rixt van Donia. Dat waren destijds de eigenaren en Heer en Vrouw van Ameland. Vanaf 1732 heeft de verder verhoogde toren gediend als baken voor de scheepvaart.

We moeten een klein stukje terug lopen om het oudste huis van Nes in de Rixt van Doniastraat te aanschouwen. Deze woning staat er al sinds 1625. Grappig zijn de muurankers die op veel gevels te zien zijn. Zij geven het jaartal aan wanneer het huis is gebouwd. In de huidige tijd worden soms zulke fraaie replica’s gebouwd dat het verrassend is dat er dan b.v. het jaartal 2010 op staat. Aan sommige oude panden kan je zien dat hier kapiteins uit de walvis- of koopvaardijvaart hebben gewoond. Deze zogeheten commandeurswoningen zijn te herkennen aan een dubbele rij naar voor uitstekende richelstenen (muizentanden), die in de gevel zijn gemetseld. Een enkele rij kartelranden stond voor een woning van een stuurman.

We verlaten Nes in noordwestelijke richting en bereiken al snel het Kweekbos of Briksduinen. Deze voormalige boskwekerij is in bezit van Staatsbosbeheer. De route kronkelt door het bos over met houtsnippers bedekte paden. Na het verlaten van het bos komen we op de lange Möchdijk van ruim 3 km, die ons tot vlak bij Ballum brengt. Via wat bosschages en open terrein passeren we een aantal recreatiecentra alvorens we via de Nesserweg Ballum in lopen. Het is dat er een bord bij staat anders zouden we het veekeringshek zeker niet herkend hebben. Vroeger liep al het vee vrij rond op het eiland. Om te voorkomen dat de dieren het dorp in zouden wandelen waren rondom Ballum aarden wallen aangelegd met hekken om het vee zogezegd te keren.

Voor we Ballum inlopen maken we eerst een kleine zijsprong naar het vliegveldje dat net ten noorden van het dorp ligt. Op en langs de grasbaan staan enkele kleine propellorvliegtuigen. Verder is het er vooral stil. Ook Ballum heeft een authentieke en oude uitstraling. Het heeft nu ongeveer 350 inwoners naast natuurlijk alle vakantiegangers die in de directe omgeving verblijven. In het centrum, op de Camminghastraat, komen we een hoge toren tegen, haast dezelfde als in Nes. Op deze plek stond tot 1755 een houten klokkenstoel. De luidklok die in de toren hangt moest de bevolking waarschuwen bij onraad en gaf ook de tijd aan. Ook deze toren werd verhoogt (1870) om als baken te dienen voor de scheepvaart.

In de 15e-eeuw werd Ameland geregeerd door de familie Cammingha. Het grote kasteel dat in Ballum stond is inmiddels verdwenen. Als we Ballum uitlopen zien we op een wat verhoogde plek waar het kasteel ooit stond een modern gemeentehuis staan. Via de Looweg en de Pietje Miedeweg bereiken we het wad. Een beetje saai stukje, vooral als de kilometers beginnen te tellen. Het wad blijft altijd mooi met zijn vergezichten, het spel tussen wolken, wind en het glinsterende water en daarbij de contrasterende donkere rijsdammen. Als we Hollum naderen worden we vergezeld door druk krijsende tureluurs, die angstig rond hun jongen cirkelen.

Woonden vroeger in Nes, Hollum en Ballum voornamelijk zeevaarders, de meest oostelijk gelegen nederzetting van Ameland herbergde vooral juttende boeren. In Hollum woonden de meeste commandeurs en bemanningsleden. Van de woningen waarin zij woonden is nog opvallend veel overgebleven. Het oudste huis van Ameland staat ook in Hollum en is in 1561 gebouwd. Het dorp telt maar liefst 53 rijksmonumenten en heeft tevens een beschermd dorpsgezicht, dus er wordt van alles aangedaan om het zo ook te houden. Van de 3 kerken valt de Sint-Magnus kerk het meeste op, oorspronkelijk gebouwd in de 15e-eeuw. In 1569 door watergeuzen verwoest en pas in 1678 hersteld.

We vervolgen de route door het fraaie dorp en moeten even zoeken naar ons onderkomen voor de nacht. Aangekomen bij hotel Cantina Dolores nemen we eerst een lekker biertje, dat hebben we wel verdient na deze lange dag. Het onderkomen is verder prima en we dineren later in hetzelfde pand met een heerlijke tapas.