Veluwe Zwerfpad  

Etappe 14. Vrijdag 16 november. Het Aardhuis - Garderen F1,2 en 3.   13 km.

Weer: Zonnig, 11 graden.

En weer zetten we de auto neer bij de kerk van Garderen. Om 09.38 uur stappen we via buslijn 107 en 102 uit bij bushalte het Aardhuis. Door de bronstijd kan de officiële route niet gelopen worden, dus we lopen een stukje langs de Amersfoortse weg. Wel jammer dat we nu het Aardhuis missen. Het Aardhuis is in 1861 gebouwd als jachtchalet voor koning Willem III. Het is nu het officiële bezoekerscentrum en de entree van Kroondomein Het Loo. Op dit moment wordt het verbouwd en weer heropend als de verbouwing is afgerond. Bij het Aardhuis hoort ook een wildpark dat een totale oppervlakte heeft van ongeveer 42 hectare. Het heeft altijd al onderdeel uitgemaakt van het Kroondomein. Het Kroondomein zelf omvat bijna 10.500 hectare en is daarmee het grootste aaneengesloten landgoed van Nederland. Jaarlijks bezoeken 1,2 miljoen mensen het gebied.

Net als gisteren volgen we een lange grindweg door het Kroondomein. We passeren de heidegebieden De Bieze en het Uddelsche Buurtveld en komen uit bij het Uddelermeer. In deze heidegebieden wordt nog gezocht naar explosieven die hier na WO-II zijn blijven liggen. Na de aftocht van de Duitsers brachten geallieerde troepen op deze heide grote hoeveelheden munitie tot ontploffing. Er blijkt dat daarbij veel niet ontplofte munitie is rondgeslingerd die nu ligt door te roesten en een steeds groter gevaar beginnen te worden. Mede daardoor is deze schoonmaakactie gestart op verzoek van de gemeente Apeldoorn. 

De oorsprong van het Uddelermeer ligt in de laatste ijstijd, ongeveer 15.000-20.000 jaar geleden. Het meer is circa 200 bij 300 meter. Het is een eigenaardig meer omdat het zich op een hoogte van 24 meter NAP bevindt, midden op de hoge zandgronden van de Veluwe. Je zou verwachten dat het water hier onmiddellijk in de zandgrond zou wegzakken, maar blijkbaar gebeurt dat niet. Het meer is ontstaan uit een ingestorte ijsheuvel, oftewel een pingoruïne en is één van de grootste in haar soort in Nederland.

Vlak voordat we het Uddelermeer bereiken komen we eerst bij de zogeheten Hunneschans, een middeleeuwse ringwalburg. De Hunneschans is vermoedelijk in de tiende eeuw gesticht door de graven van Hamaland als bewaking van de handelsroute vanaf de Veluwe naar de Noordzee. De naam is net als bij hunebedden geen verwijzing naar Hunnen maar mogelijk naar "Hūnen" ofwel Saksen. De Hunneschans bestaat uit een bijna rond binnenterrein met een doorsnede van circa 100 meter. Rondom ligt een hoge hoefijzervormige aarden wal van ongeveer 30 meter breed en plaatselijk 4 meter hoog, en een droge buitengracht van maximaal 3,5 meter diep. De onderbreking van de omwalling is ongeveer 65 meter. De wal was voorzien van een dubbele palissade met een zandvulling die een soort weermuur moet hebben gevormd. Het gedeelte zonder wal wordt afgesloten door het Uddelermeer. Het geheel lijkt nu een beetje onverdedigbaar zonder water in de gracht, maar het meer moet destijds meters hoger hebben gestaan. Aan de zuidzijde van de wal zijn resten van een poortgebouw van circa 28 meter breed gevonden.

Na ons dagelijkse kop koffie in restaurant Uddelermeer zetten we onze weg voort in westelijke richting. De route loopt via de zuidkant langs het Houtdorperveld waar we gisteren dwars door heen zijn gelopen. Na een tijdje slaat het pad links af en daarmee komen we in een actief militair oefengebied. Aan de vele verse bandensporen te zien wordt hier flink rondgescheurd. We hoeven niet opzij te springen, blijkbaar is het etenstijd. Na de N310 te zijn overgestoken zien we links naast ons een voormalige zandafgraving, “t Sol”.

't Sol is een natuurgebied van circa 37 hectare. Na het beëindigen van de zandwinning in 1982 werd het aangekocht door de stichting Het Geldersch Landschap. Een groot deel van het gebied bestaat uit naald- en loofbos. Het terrein van de voormalige zandwinning is open met schrale vegetatie en heide. Een markant punt is de Goudsberg waar we even uitrusten op een van zwerfkeitjes gemetselde bank. Dankzij een open gehouden stuk bos kijken we in westelijke richting uit op de Gardense molen De Hoop. 

We dalen de heuvel af langs restanten van een arboretum en komen uit op een weer langzaam klimmende weg langs akkers van de Gardense Enk. De zon staat mooi voor een foto van de molen en even later zijn we bij de kerk en bij de auto. De vier wandeldagen zitten er op en dus gaan we weer terug naar Winsum. De noordkant van de Veluwe is nu afgerond, de volgende keer gaan we verder vanaf Lunteren richting Arnhem.