Met de trein zijn we rond 11 uur weer in Culemborg. Eerst lopen we langs de spoorlijn terug naar de dijk aan de Lek, alleen dit keer aan de zuidkant. Het is een vrij zonnige dag en er staat weinig wind. We lopen over de rivierdijk tot het fort Werk aan het Spoel, de eerste fortificatie van vandaag. Het fort is aan 2 kanten van de dijk gebouwd en de weg loopt er dwars overheen. In het weiland staat een grote kogelvanger, als enig overblijfsel van de schietbaan die de soldaten gebruikten om vanuit het fort te kunnen oefenen.
|
|
|
|
We lopen aan de rivierkant om het fort heen en nemen een niet al te drassig pad tot aan een kleine inwateringssluis. De tand des tijds heeft hier flink toegeslagen, maar dat geeft wel mooie plaatjes. Even verder bereiken we het grote fort Everdingen, dat samen met fort Werk aan de Spoel moest zorgen voor bescherming van het Lekacces (de doorgang over de Lek) en het achterliggende land. Ook de inundatiewerken konden met het fort beschermd worden. Stille getuigen zijn nu nog de indrukwekkende inlaatsluizen aan de zuidkant van het fort.
 |
 |
Zonder verder naar het boekje te kijken lopen we door rond het fort en komen uit op de Diefdijk. Deze dijk is al in de 14e eeuw opgeworpen tussen de Lek ten westen van Culemborg en Leerdam en telkens weer verstevigd na diverse overstromingen. Het bijzondere is dat deze dijk haaks op de rivier staat maar voor de bedenkers van de Hollandse Waterlinie kwam dit wel goed uit. De oostkant viel gemakkelijk onder water te zetten en dat betekende ook dat tussen de Lek en de Linge bij Leerdam een combinatie van water en de hoge Diefdijk (7 m) volstond ter verdediging. In 1939-40 zijn er nog enkele tientallen kazematten bijgebouwd, meestal groepsschuilplaatsen, en daar wemelt het ook nu nog van.
 |
 |
Op de Diefdijk lopend zien we dat we verkeerd zijn gelopen, maar de aanwezigheid van de vele kazematten langs deze dijk en de inmiddels warme zon besluiten we om toch door te lopen. Zonder tijdsverlies lopen we even later weer op de route naar het volgende doel. We kunnen de nieuwe route nemen, die in het boekje nog als toekomstig staat aangekondigd. Wel wat drassig, maar zeker de moeite waard. Halverwege dit pad staat een bankje waarop met tekst en een pijl wordt aangegeven hoe hoog het water zou komen te staan bij een inundatie.
 |
 |
Het pad gaat verder over de hoge Diefdijk, waar we een goed uitzicht hebben over de omgeving. De dijk ligt er niet voor niets en de snelweg die dwars door de dijk heen loopt is natuurlijk een gat dat bij hoog water afgesloten moet kunnen worden. Daarvoor zijn er enorme schuiven opgehangen boven de A2 die kunnen zakken als het water stijgt. Een kanonkazemat geeft extra beveiliging in deze verdedigingsbres. De kazemat is nog onlangs gerestaureerd, voor camouflage zou ik zelf voor wat andere kleuren hebben gekozen. Maar misschien was opvallen ook wel de bedoeling.
Iets voorbij de schuiven heeft Staatsbosbeheer een inundatie nagebootst en daarbij heeft men iets bijzonders gedaan. Een van de groepsschuilplaatsen is doormidden gezaagd. Een pad loopt er dwars doorheen en eindigt in het water van de inundatie. Een unieke mogelijkheid om zonder claustrofobische ervaringen toch de binnenkant van deze toch wel veel voorkomende kazemat te bekijken.
 |
 |
Iets verder maakt de Diefdijk een slinger rond een waterpartij, genaamd de Waai. Het blijkt een resultaat te zijn van een oude dijkdoorbraak met als resultaat een wiel. Er zijn meer van deze wielen in de omgeving. Ook de Wiel van Bassa is zo’n voorbeeld. We verlaten de Diefdijk en lopen verder langs een inundatiekanaal aan de onderkant van de dijk. Op de plaats waar de spoorlijn Leerdam-Geldermalsen de dijk doorsteekt zowel een wiel als ook een fort. Het “Werk op de spoordijk bij de Diefdijk” is een verdedigingswerk aan beide kanten van de spoorweg gebouwd in 1880. Er hangt nu was aan de lijn en zo te zien spelen er ook kinderen.
 |
 |
Omdat het nog vroeg is en de zon uitbundig schijnt is het jammer om nu al te stoppen met wandelen. We kunnen er nog een stukje aan toevoegen zonder logistiek in de problemen te komen. Daarvoor nemen we het ongeplande Asperen mee in de route. Maar eerst door of beter gezegd langs het dijkdorp Acquoy. Met aan de linkerhand de Linge en de rechterhand het oude dorp valt er weer genoeg te zien. Opvallend is de scheefstaande kerktoren, die 1.15 meter uit het lood staat. Wijs besluit om niet verder te bouwen.
 |
 |
Kazematten kondigen het Fort Asperen aan. Het fort had de functie om de inundatiesluizen te verdedigen en daar staan er hier genoeg van. Het ziet er ingewikkeld uit, terwijl toch alleen de Linge maar door dit gebied heen stroomt. We lopen langs oude sluizen en over hoge dijken met mooie vergezichten naar het fraaie Asperen. We kunnen niet alle forten zien, want iets ten zuiden van ons ligt het grote Fort bij de Nieuwe Steeg, gebouwd om de Lingedijk te verdedigen. Maar dat ligt te ver uit de route om er even heen te gaan. Via Asperen lopen we richting het station van Leerdam om weer de huisreis te aanvaarden.
